23. Veranderend straatbeeld

Vanaf het midden van de jaren zestig veranderde ‘alles’. De emancipatie van de jeugd begon met muziek en het Woodstock muziekfestival in 1969. De haren werden langer, posters met popidolen sierden het oranje gekleurde behang, soulbroeken waren hip, evenals gehaakte beddenspreien en de brommer.
De emancipatie van de volwassenen begon in de jaren zeventig. De  levensstandaard was toegenomen en men had meer te besteden. Vrouwen wilden werken en niet alleen het huishouden doen. Vermouth en gedestilleerd werden deftige drankjes en je was politiek gezien of heel links of heel rechts.

Vanaf het midden van de jaren zestig veranderde ‘alles’. De emancipatie van de jeugd begon met muziek en het Woodstock muziekfestival in 1969. De haren werden langer, posters met popidolen sierden het oranje gekleurde behang, soulbroeken waren hip, evenals gehaakte beddenspreien en de brommer. De emancipatie van de volwassenen begon in de jaren zeventig. De  levensstandaard was toegenomen en men had meer te besteden. Vrouwen wilden werken en niet alleen het huishouden doen. Vermouth en gedestilleerd werden deftige drankjes en je was politiek gezien of heel links of heel rechts.

Uitgaansleven

Neede was in die jaren een van de belangrijkste uitgaanscentra in de regio. Het had al een bioscoop, ‘Luxor’, en vele uitgaansgelegenheden. De ‘kelder’, de ruimte onder de gemeentezaal achter de PKN kerk was een disco voor jongeren onder de 13. Het motto was: ‘Voor meer plezier, natuurlijk zonder bier, ga naar De kelder, dan blijf je helder.’ (1) Voor de oudere jeugd waren er discotheek L.A. in de voormalige bioscoop aan de Borculoseweg, discotheek Silver Shadow aan de Eibergsestraat Haaksbergen/Neede en bar/dancing Osibisa in Café De Harmonie aan de Marktstraat.

De toegenomen welvaart bracht ook veel veranderingen op inkoopgebied. Nieuwe producten kwamen voor de massa binnen handbereik, zoals luxaflex, Hi-Fi apparatuur, TV, moderne meubels van nieuwe materialen en een breder en exotischer voedselaanbod. Het massatoerisme kwam opzetten met vakanties naar de zon.  Zelfbedieningswinkels werden de norm en breidden hun assortiment constant uit. Het ‘dagje winkelen’ kwam op. In de steden ontstonden winkelcentra waar men vooral op de vrije zaterdag massaal naar toe trok. Verder ontstond winkelstructuur buiten het dorp. Groothandelsbedrijven, discounters en keuken- en badkamerbedrijven vestigden zich op het industrieterrein. Het kon niet uitblijven of de bestaande, naoorlogse winkelstructuur in de kleine dorpen werd te klein en te onrendabel.

Winkelstraat

De schaalvergroting en modernisering in de detailhandel had ook zijn uitwerking op Neede. Winkels werden verbouwd, winkeliers verhuisden, ambachten verdwenen, landelijke winkelketens kwamen opzetten en de supermarkt veroverde kruideniersland. De vele kleine kruidenierszaakjes konden het niet meer bolwerken tegenover de supermarkt en sloten de deuren. Zeeman werd de eerste landelijke speler in het dorp. De oude AH supermarkt van Temmink Supermarkt in de H. ten Broekestraat kreeg een Zeeman filiaal in de kelder van het gebouw. Beide verhuisden later naar het centrum. De Galanteriewinkel van Henk Ten Hoopen werd een Blokkerwinkel. Marskramer vestigde zich in de Oudestraat. De Hema daarentegen werd later geweerd. De lampenzaak van wethouder Gerrit Davids verhuisde vanuit de Oudestraat naar het industrieterrein aan de Parallelweg. Daar vestigde zich ook een  grootschalige bedden- en meubelzaak. Slagerij Peeze verhuisde vanuit de Nieuwstraat naar de Oudestraat en betrok een groter pand. De voormalige boekhandel Hofmeijer werd verbouwd en overgenomen door Jeroen Kramer. Schilder Han Bosch betrok het naastgelegen pad waar ooit Duthler en een Jaminfiliaal zaten.

De oude ambachten, zoals smederijen, verdwenen uit het straatbeeld. De industrie zette in op massa, goedkoop en ‘kant en klaar’. De auto verving bovendien paard en wagen. De schoenmaker daarentegen is wel gebleven. De gehele ontwikkeling veranderde ook het straatbeeld. De harmonie in het straatbeeld van de Oudestraat verdween. Geen gevel was meer  hetzelfde. Het verkeer nam eveneens toe en de doorstroming in het centrum werd aangepakt. Oude panden moesten verdwijnen voor bredere doorgangen vanuit de Oudestraat naar de Marktstraat en het gebied De Hofmaat.

De Teruggang van detailhandel

Grote winkels buiten de dorpskern kwamen onder meer in de vorm van bouwmarkten, badkamerspecialisten, tuincentra en garages. De Plus Klus van fa. Slaa in de Oudestraat kon niet meer op tegen de bouwmarkten en verkocht het pand aan Studio De Gaard. Garagebedrijf Nijman vertrok vanwege ruimtegebrek, milieueisen en veiligheid. Neede veranderde in een ‘boodschappendorp’. Het echte winkelen gebeurde in de grotere steden. Daarnaast was het geen vanzelfsprekendheid meer dat de jeugd vader of moeder opvolgde in de zaak. Iedereen mocht studeren, het vrije leven trok en weinigen hadden trek in de ouderlijke winkel. In de jaren negentig begon het aanbod te verschralen. De vishandel van Landkroon sloot, er bleef nog maar een fotograaf over en een echte schoenenzaak had Neede allang niet meer. Vele niche-winkeltjes hebben het geprobeerd, maar even zovelen sloten weer de deuren. De inmiddels drie supermarkten holden het winkelaanbod nog verder uit met branchevervaging. De grote klap kwam na de eeuwwisseling met het internet. Online bestellingen bespoedigden de leegstand in met name de Oudestraat. Inmiddels is een nieuw plan bedacht om de winkelstraat weer nieuw leven in te blazen. De Oudestraat wordt een straat waar wonen, werken en recreëren weer hand in hand gaan.

 

Bron:
(1) Twentsche Courant 16-9-1982. Archief HKN.
Fotoarchief HKN
https://www.ivbn.nl/viewer/file.aspx?FileInfoID=698

© Tekst Rob Weeber – Vanatoto.com